ข้อความปฏิเสธความรับผิดชอบ: เรื่องนี้ไม่น่าตื่นเต้นเท่ากับที่เขาเผยแพร่กันทางอินเทอร์เน็ต ถ้าคุณสนใจที่จะชมภาพที่สำเร็จแล้วให้ดูได้ที่นี่
เมื่อต้นสัปดาห์ที่แล้ว ผมร่วมเดินทางกับเที่ยวบินปฐมฤกษ์จากท่าอากาศยานดอนเมือง (DMK) กรุงเทพฯไปยังท่าอากาศยานนานาชาติเบตง (BTZ) ที่เพิ่งเปิดใหม่ ๆ
ในระหว่างเดินทางครั้งนี้ ผมได้พบกับ พล.อ. ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรีเป็นช่วงเวลาสั้นๆ การพบกันครั้งนั้นทำให้เกิดความโกลาหลขึ้นบนอินเทอร์เน็ต ซึ่งส่วนใหญ่ไม่เกี่ยวข้องกับสิ่งที่ผมพูดหรือทำ
อย่างไรก็ตาม นี่คือบางแง่มุมเกี่ยวกับกระบวนการ การติดสินใจและภารกิจที่ผมได้รับมอบหมาย
ผมได้ทำงานเป็นนักเขียนและช่างภาพข่าวที่พื้นที่ภาคใต้ของไทยเป็นเวลาหลายปี ผลงานของผมจากปัตตานี ยะลา และนราธิวาสได้รับการเผยแพร่ในสื่อต่างประเทศอย่างสม่ำเสมอ คำติชมจากที่ปรึกษาที่ผมทำงานด้วย บรรณาธิการที่ตรวจทานองค์ประกอบงานของผม และผู้ติดตามผลงานของผมมักจะกล่าวถึงเนื้อหาของงานที่ผมสร้างสรรค์จากพื้นที่ซึ่งไม่ได้ทำบ่อยนัก แต่น่าจดจำ
ผมได้เฝ้าติดตามปัญหาการก่อสร้างและปัญหาเรื่องสัญญากับสายการบินที่กลายเป็นอุปสรรคต่อการเปิดสนามบินเบตงตลอดช่วงหลายปีที่ผ่านมา จึงไม่น่าแปลกใจที่ผมเป็นกลุ่มคนแรก ๆ ที่รู้ว่าเมื่อไหร่เที่ยวบินพาณิชย์จะเริ่มบิน
หนึ่งเดือนก่อนเที่ยวบินปฐมฤกษ์สู่เบตงนั้น ผมได้รับอนุญาตให้เข้าถึงสนามบินเพื่อถ่ายรูปให้แก่สื่อต่างประเทศ ภาพถ่ายเหล่านั้นพร้อมสำหรับการให้สิทธิ์นำไปใช้งาน

ขณะที่ผมอยู่ที่นั่น ผมได้พูดคุยกับเจ้าหน้าที่สนามบินและสายการบินเกี่ยวกับการเปิดสนามบิน (อย่างเป็นทางการ) ในเร็ว ๆ นี้ แม้ว่าคำตอบของพวกเขาจะเป็นปกติ (เต็มไปด้วยความไม่แน่นอน) ผมได้รวบรวมรายชื่อผู้ติดต่อที่ผมสามารถติดต่อไปเพื่อขอข้อมูลได้ เพื่อความมั่นใจว่าผมจะได้ร่วมอยู่ในเที่ยวบินปฐมฤกษ์เมื่อถึงเวลานั้นอย่างแน่นอน
หนึ่งสัปดาห์ก่อนเที่ยวบินปฐมฤกษ์ในวันที่ 14 มีนาคม ผมได้รับการติดต่อจากคนที่ทำงานกับสายการบินเกี่ยวกับการเปิดเส้นทางบิน ขณะนั้นไม่มีการระบุว่านายกรัฐมนตรีจะร่วมเดินทางกับเที่ยวบินนี้ ผมไม่คิดว่าพวกเขาจะวางแผนให้นายกฯเดินทางไปที่นั่นด้วยซ้ำ ท่านได้เดินทางกับเที่ยวบินทดสอบที่สนามบินเบตงเมื่อเดือนก่อนแล้ว ดังนั้นเที่ยวบินนี้จะมีท่านมาด้วยหรือไม่ก็ไม่มีความหมายอะไร (ในความเห็นของผม)
ผมเคยไปสนามบินนี้แล้ว เพราะผมเป็นคนชอบเครื่องบินเป็นพิเศษ จากสิ่งที่ผมได้เห็นจากสนามบินเล็กจิ๋วและทางวิ่งที่อยู่ระหว่างภูเขานั้น ผมรู้ว่าการบินจะต้องสวยงามและน่าตื่นเต้นเป็นที่สุดอย่างแน่นอน
ดังนั้นผมจึงจองเที่ยวบินและจ่ายเงินเพิ่มอีกเล็กน้อยในการจองที่นั่ง 2D เพื่อจะได้ชมวิว

สองวันก่อนบิน ในขณะที่ผมกำลังเดินทางไปทำงานที่สุราษฎร์ธานีนั้น ผมได้รับการติดต่อจากเบอร์ที่ไม่รู้จักหลายสายด้วยกัน ผมไม่ได้ให้ความสนใจเช่นเคย แต่มันไม่เหมือนกับการโทรจากระบบตอบรับอัตโนมัติ เพราะมันยังคงโทรมาเรื่อยๆ ในที่สุดผมก็รับสาย และผมต้องประหลาดใจมากที่เป็นการโทรจากนกแอร์เพื่อแจ้งว่าผมจะได้ที่นั่งติดกับนายกรัฐมนตรีบนเที่ยวบิน DD6260 ไปเบตง
นี่คือเรื่องประหลาด เรื่องราวทั้งหมด ตั้งแต่พวกเขา (สายการบินนกแอร์ ไม่ใช่ทำเนียบรัฐบาล หรือทีมรักษาความปลอดภัย) โทรมาหาผมถามผมว่าต้องการที่จะเปลี่ยนที่นั่งเพื่อไม่ต้องนั่งติดกับนายกรัฐมนตรีหรือไม่ ในที่สุดผมก็ได้นั่งติดกับนายกรัฐมนตรีตลอดทาง ยังคงทำให้ผมประหลาดใจไม่หาย
ผมรีบติดต่อที่ปรึกษาผมทันทีเพื่อถามว่าผมควรจะทำอะไรกับสิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้น ผมรู้ว่าน้อยคนที่จะได้รับโอกาสเช่นนี้ และผมก็รู้ว่าผลลัพธ์ทั้งหมดของสถานการณ์นี้ขึ้นอยู่กับการจัดการกับตัวผมเองเป็นหลัก ทุกสิ่งทุกอย่างตั้งแต่การแต่งกายจนถึงสิ่งที่ผมพูดเรื่องอะไรจะเป็นสาระ เช่นเดียวกับสิ่งที่ผมมักจะทำในลักษณะเดียวกัน
ปฏิกิริยาที่ผมได้รับจากที่ปรึกษาและผู้เชี่ยวชาญด้านการทำงานอื่นๆ เป็นไปตามที่คาดไว้ ถ้าไม่ใช่ไม่ได้รับคำตอบใด ๆ ก็ได้รับการบอกกล่าวว่ามันจะไม่เกิดขึ้น ผมได้รับการย้ำว่านายกรัฐมนตรีจะไม่ให้สัมภาษณ์ ท่านจะไม่เข้าใกล้สื่อต่างชาติ มันไม่มีประโยชน์อะไรที่ผมจะไปคาดหวังว่าจะมีอะไรเกิดขึ้น
อย่างไรก็ตาม ผมก็เตรียมการสัมภาษณ์ไว้
เปล่าหรอก คำถามผมไม่ใช่ประเภทหนัก ๆ ที่จะต้องตอบแก่สาธารณะชน หรือคำถามที่นายกฯไม่ยอมตอบ แต่ผมวางแผนที่จะถามเน้นเกี่ยวกับความสำคัญของเที่ยวบินนี้ ผลกระทบที่มีต่อภูมิภาค และแผนการพัฒนายุทธศาสตร์การเติบโตทางเศรษฐกิจและการนำสันติภาพสู่ยะลาดินแดนที่มีความขัดแย้ง ซึ่งเป็นสิ่งที่ฉันสนใจอย่างมาก
เช้าวันที่จะบิน ผมถ่อสังขารไปสนามบินดอนเมืองตอน 7 โมงเช้า (ผมเพิ่งบินกลับมาเมื่อวานเย็นเอง) เพื่อขึ้นเครื่องบิน ผมเช็คอิน ที่นั่งที่ผมได้ยังคงเป็น 2D ผมอยู่ที่สนามบิน กำลังจะขึ้นเครื่องกับนายกรัฐมนตรี ถึงจะประหม่าแต่ก็พร้อมที่จะสัมภาษณ์

มีอุปสรรคนับตั้งแต่เวลาที่ผมมาถึงห้องรับรองผู้โดยสารจนผมนั่งบนเครื่องบิน ทีมรักษาความปลอดภัยนายกฯเคลื่อนไหวตรวจตราถี่ยิบ จนกระทั่งท่านนายกฯขึ้นเครื่องเพื่อเดินทางไปเบตงแล้วผมจึงตระหนักว่าผมคงจะไม่มีโอกาสตามที่คาดหวังจากการเดินทางเที่ยวนี้
เราออกเดินทาง ระหว่างทางนั้น…ทิวทัศน์สวยมาก

ทันทีที่มาถึงสนามบิน ความโกลาหลจากการทำงานปกติรอบตัวท่านนายกฯก็เกิดขึ้น เช่นเดียวกับที่ปฏิบัติเป็นประจำ ทีมรักษาความปลอดภัยทำงานด้วยความเข้มแข็งและรวดเร็ว ผมถ่ายภาพพิธีในฐานะสื่ออิสระเพียงคนเดียวในสนามบิน แต่มันไม่ได้ง่ายเลย ผมถูกเฝ้าติดตามดูแลอย่างใกล้ชิดจากผู้ที่บอกว่าพวกเขาทำงานให้กับโฆษก ที่เฝ้าดูทุกฝีก้าวขณะที่ผมพยายามปฏิบัติหน้าที่ของผม นี่ไม่ใช่ทำงานใกล้ชิดกับนายกรัฐมนตรีเป็นครั้งแรก ดังนั้นมันจึงไม่ได้ตื่นตกใจเป็นพิเศษ แต่มันท้าทาย ทุกการเคลื่อนไหวในช่วงเวลานี้จะต้องรอบคอบและแจ้งให้ทีมรักษาความปลอดภัยทราบก่อน แล้วถ้าคุณโชคดี (และขออย่างสุภาพ มองดูอย่างนอบน้อม เป็นต้น) คุณก็อาจได้รับอนุญาตให้เข้าถึงมากพอที่จะถ่ายรูปตามที่คุณต้องการ
กรณีตัวอย่าง:

ผมนั่งด้านหน้าคุณวุฒิภูมิ จุฬางกูร ประธานเจ้าหน้าที่บริหารนกแอร์ในเที่ยวบินขากลับ ผมหันไปถามคุณวุฒิภูมิว่าเมื่อไหร่จึงเป็นเวลาที่เหมาะสมที่ผมจะไปคุยกับท่านนายกฯ เขาบอกว่าตอนนี้แอาจไม่ใช่ช่วงเวลาที่เหมาะสมที่สุด ผมควรรอจนกว่าเราลงจอดแล้วค่อยไปพูดคุย บอกตามตรงว่าเป้นคำตอบที่ยากที่จะเข้าใจ ดูเหมือนว่าจะมีอุปสรรคเกิดขึ้นทุกย่างก้าวตลอดทั้งวัน

ดังนั้น ผมจึงกดกริ่งเรียก
แอร์โฮสเตสมาถามผมว่าต้องการอะไร ผมก็บอกอย่างเรียบ ๆ ว่าผมอยากคุยกับท่านนายกฯ ผมอธิบายว่าที่นั่งของผมคือที่นั่งตามที่พิมพ์อยู่บนตั๋ว และผมยังได้รับโทรศัพท์แจ้งล่วงหน้าหลายวันเพื่อตรวจสอบให้มั่นใจว่าผมจะนั่งที่นั่งตามที่กำหนดหรือไม่ ผมต้องประหลาดใจอย่างยิ่ง เธอเดินไปพูดสั้น ๆ กับท่านนายกฯแล้วกลับมาบอกผมว่า “โอเค คุณไปได้”
รู้สึกว่าวันนี้จะผ่านไปช้าาาาาาาาามาก และร้อนรุ่ม
ถึงตอนนี้ ผมได้ปลดกระดุมเสื้อออกแล้วและดูเหมือนจะร้อนรุ่มไปทั้งตัว แต่ตอนนี้โอกาสของผมมาถึงแล้ว ผมจึงลุกขึ้นและแต่งตัวให้เรียบร้อยอย่างรวดเร็ว หยิบโทรศัพท์ และเดินไปหน้าเครื่องบินที่ที่ผมนั่งข้างท่านนายกฯ ซึ่งคุณได้เห็นแล้ว
ขณะนั้น ผมคิดไม่ออกเลยว่าจะพูดอะไร ผมเปิดดูคำถามบนโทรศัพท์ที่ได้เตรียมไว้ แต่ผมก็งุ่มง่ามที่จะทำ ผมรู้สึกประหม่า เพราะผมยังเชื่อด้วยว่าสิ่งที่กำลังเกิดขึ้นกับผม ณ วินาทีนั้นจะไม่มีวันเกิดขึ้นอีก
อย่างไรก็ตาม ผมรู้ได้จากน้ำเสียงของท่านและผู้คนที่นั่งอยู่ข้างหลังท่านว่า สิ่งที่ผมคาดหวังไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งที่ผมจะได้รับ แต่ไม่ว่าวิธีไหนก็ตาม ผมรู้ว่าผมจะต้องทำใจให้นิ่งและนอบน้อมถ้าผมจะทำอะไรที่มีผลกระทบหรือทำอะไรให้ประสบความสำเร็จ
ผมตั้งสติและควบคุมตัวเองอย่างรวดเร็วและทำเฉพาะสิ่งที่ผมรู้ เช่น ผมทำตัวให้คุ้นเคยกับนายกรัฐมนตรี ผมแนะนำตัวกับท่านนายกฯสั้น ๆ ว่าผมคือใคร ทำอะไรในประเทศไทย อยู่เมืองไทยนานแค่ไหนแล้ว สิ่งที่ผมวางแผนที่จะทำกับการได้มากับเที่ยวบินนี้และสิ่งที่ผมคาดหวังกับเบตง ท่านนายกฯ พยักหน้า ตบหลังผม กล่าวขอบคุณ โอเค แล้วตกลงที่จะถ่ายรูปกับผม
นั่นคือวิธีที่ผมพบกับท่านนายกฯ ประยุทธ์ จันทร์โอชา และนั่นคือสิ่งที่ผมพูดคุยกับท่าน ด้วยข้อมูลเชิงลึกในกระบวนการของผม คุณอาจเข้าใจได้ว่าไม่ว่าคุณจะเตรียมพร้อมรับสถานการณ์แค่ไหนก็ตาม คุณก็จะต้องพบกับการต่อต้านและอุปสรรคที่คาดไม่ถึงเสมอ
ความสามารถในการทำความคุ้นเคยกับแหล่งข้อมูลเป็นเครื่องมือที่มีค่าสำหรับผมในฐานะนักข่าวอิสระ มันใช้ได้ผลสำหรับผมจนถึง ณ จุดนี้ และมันยังคงขับเคลื่อนงานผมไปข้างหน้าได้ในสถานการณ์นี้ การใช้ความคุ้นเคยเป็นเครื่องมือและเป้าหมายจึงเป็นเหตุผลที่ผมสามารถรับมือกับสถานการณ์ได้อย่างที่ผมทำ มันเป็นโอกาสที่ปลอดภัยหนึ่งเดียว ณ เวลานั้น
ถ้าผมตีความคำว่า “ไม่” เหมือนกับคนอื่น ๆ ที่ตีความตรงไปตรงมา สิ่งเหล่านี้ก็จะไม่มีวันเกิดขึ้นกับผมเลย ทั้งนี้เพราะผมคุ้นเคยกับระบบข้าราชการไทยที่ผมสามารถนำมาใช้กับตัวเอง เรื่องใดที่ผมต้องการที่จะเข้าถึง และเหตุผลที่ผมสามาถรับมือกับอุปสรรคที่คาดไม่ถึงและความท้าทายที่ใครก็ตามที่อยู่ในตำแหน่งก็จะต้องเผชิญถ้าเขารับที่จะทำงานนั้น
มีหลายสิ่งที่เกิดขึ้นอันเป็นผลจากการได้เผชิญหน้ากันซึ่งผมจะขอเน้นดังนี้
- ผมไม่เคยสัญญาว่าจะสัมภาษณ์ท่านนายกรัฐมนตรี นั่นเป็นสิ่งที่สร้างขึ้นจากสมมติฐานและความต้องการของคนอื่นที่ผมไม่รู้จักหรือทำงานให้ ถ้าคุณ (ผู้อ่าน) ต้องการที่จะสัมภาษณ์ท่านนายกฯ ผมหวังว่าคุณจะทำสำเร็จ มันเป็นเรื่องยาก และคุณจะต้องพบกับอุปสรรคที่คาดไม่ถึง แม้จะนั่นที่นั่งติดกับท่านนายกฯก็ตามก็ยังยากมาก ไม่ว่าบนเครื่องบินหรือที่อื่น อย่างไรก็ตาม ผมจะปรบมือให้คุณเมื่อคุณลงมือทำเพราะผมรู้ว่ามันลำบากแค่ไหน
- วงการสื่อที่สร้างขึ้นจากการมโนของกลุ่มเกรียนและสื่อแท็บลอยด์กลุ่มเล็ก ๆ นั้นเป็นเรื่องน่าเศร้าที่ได้เห็นและได้สัมผัส ไม่มีอะไรมากไปกว่าการบูลลี่ เมื่อข้อสมมติฐานเหล่านี้ขยายตัวขึ้น กลุ่มคน (และสื่อแท็บบอยด์) จะฉายความคิดและความหวังของตนและสอดแทรกคำพูดและการกระทำที่ไม่ได้เกิดขึ้นเองไปในสถานการณ์ ซึ่งจะนำไปสู่การบูลลี่ที่หนักหน่วงยิ่งขึ้น โดยส่วนหนึ่งมาจากผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อ เป็นเรื่องน่าละอายและควรต้องถูกประณาม ผู้เชี่ยวชาญด้านสื่อท้องถิ่นหรือแพลตฟอร์มใด ๆ ที่ได้ตรวจสอบการล่วงละเมิดที่ผมเผชิญอยู่โดยการให้สื่อที่สังกัดแพลตฟอร์มนั้น (และในกรณีที่ไม่มีการรายงานตามข้อเท็จจริงหรือเป็นกลาง) ควรคำนึงถึงการขาดความเป็นมืออาชีพของพวกเขาเอง
- พยายามกันต่อไป ผมหมายถึงเช่นนั้นจริง ๆ ระบบที่มีอยู่ซึ่งขัดขวางไม่ให้สื่ออิสระทำงานได้อย่างเป็นรูปธรรมและมั่นคง ผมเริ่มต้นจากการเข้าถึงที่ไหนไม่ได้ ไม่มีประสบการณ์หรือความช่วยเหลือจากใคร แต่ขณะนี้ ผมทำงานที่ความสำคัญเป็นประจำ นั่นเป็นเพราะว่าผมพยายามก้าวข้ามอุปสรรคในแบบที่ไม่ง่ายนักสำหรับผม หรือระบบที่มักจะกลายเป็นเรื่องง่ายสำหรับผมเมื่อเวลาผ่านไป ความตั้งใจของผม (และก็ยังคงตั้งใจเช่นนั้น) คือ การให้กำลังใจกับใครก็ตามที่รู้สึกเหนื่อยล้าการได้รับคำว่า “ไม่” เป็นประจำได้พยายามต่อไป ถ้าคุณอ่านข้อเขียน (หรืออื่น ๆ) ของผมและเห็นว่าผมกำลังดูถูกคุณ นั่นไม่ใช่ปัญหาหรือความต้องการของผม ผมมีความสุขที่ได้เห็นผู้คนประสบความสำเร็จในสิ่งที่เป็นไปไม่ได้ (หรือไม่น่าจะเป็นไปได้) มันเป็นแรงขับเคลื่อนให้ผมก้าวไปข้างหน้า ผมภูมิใจกับทุกคนที่ทำงานหนักและบรรลุเป้าหมาย เมื่อผมเห็นคนประสบความสำเร็จ มันกลายเป็นแรงบันดาลใจให้ผม
ภาพถ่ายจากงานเปิดตัวท่าอากาศยานนานาชาติเบตง (BTZ): https://www.matthuntphoto.com/gallery/26899/nok-air-dd6260-inaugural-flight-to-betong